قل للمؤمنین - یغضوا من ابصارهم - و یحفظوا فروجهم - ذلک ازکی لهم - ان الله خبیر بما یصنعون - و قل للمؤمنات
نگاهی به فرهنگ حجاب و عفاف در نظام اسلامی
قل للمؤمنین - یغضوا من ابصارهم - و یحفظوا فروجهم - ذلک ازکی لهم - ان الله خبیر بما یصنعون - و قل للمؤمنات - یغضضن من ابصارهن - و یحفظن فروجهن و لایبدین زینتهن الاما ظهر منها و لیضربن بخمرهن علی جیوبهن. –( نور، ایات 30 و 31 )
(ای رسول ما) مردان مؤمن را بگو تا چشمها (از نگاه ناروا بپوشند) و عفتشان را محفوظ دارند که این برای پاکیزگی شما اصلح است. و البته خدا به هر چه کنید کاملاً آگاه است. ای رسول، زنان مؤمن را بگو تا چشمها از نگاه ناروا بپوشند و عفت و پاکدامنی را حفظ کنند و زینت و آرایش خود جز آن چه قهراً ظاهر میشود بر بیگانه آشکار نسازند.
خداوند در آیه حکم حجاب را به گونهای صریح و آشکارا مطرح نموده و علاوه بر ظرافتهای خاصی که در نوع پوشش زنان وجود دارد، اشخاص محرم را نیز ذکر میکند تا نامحرمها بازشناسانده شوند و در پایان فلسفه پوشش بیان شده است که زینتها و زیباییهای زنان در مقابل نامحرم آشکار نشود، تا آنها مورد توجه نگاههای ناپاک قرار نگیرند و احترام آنان حفظ گردد. در آیه دیگر حرمت و شخصیت زن به عنوان فلسفه حجاب مطرح میشود: «ای پیامبر به زنان ودخترانت و زنان مومن بگو، پوشش خود را بر خود فرو پوشند.
ضامن فردای تو وجدان توست - صورت زیبا فقط زندان توست
عشق اگر خواهی ، قفس باید شکست - هرچه زیبایش کنی ، مشکل تر است
زن جلوهای از جمال، محبت، خلاقیت و ربوبیت الهی و رکن اساسی در تعلیم و تربیت است. اگر زنان به این منزلت واقف شوند و در پاسداری از آن بکوشند فرایند تربیتی و شخصیتی آنان و همه اجتماع سالم مانده و بخوبی پیش میرود. تجربه ملتهای گذشته نیز نشاندهنده این نکته است که هرگاه زنان، بلندای مقام و رسالت اصلی خود را درک نموده و در رشد شخصیت خود اهتمام ورزیدهاند. منزلت و محبوبیت آنان حفظ شده، اجتماع در سلامت زیسته و ناهنجاریها کمتر بوده است. بدون شک در عصر ما که بعضی نام آن را عصر برهنگی و آزادی جنسی گذارده و بیبندوباری زنان را جزئی از آزادی او میدانند! سخن از حجاب گفتن برای این دسته ناخوشایند و گاه افسانهای است متعلق به زمانهای گذشته، ولی مفاسد و مشکلات روزافزون که از این آزادی بیقید و شرط بوجود آمده سبب شده است که تدریجاً گوش شنوایی برای این سخن پیدا شود. حجاب و عفاف در دین مبین اسلام از جایگاه ویژهای برخوردار است. اسلام به عنوان آخرین دین الهی برای حفظ فرد و جلوگیری از انحرافاتی که سرچشمه آنها بیحجابی و بیعفتی و عدم رعایت پوشش صحیح میباشد. برنامهای را ارائه داده است که شامل همه افراد بشر اعم از مرد و زن میباشد.
حفظ چشم، گوش، قلب و تمامی اعضا و جوارح از هرگونه خطا و گناه عفاف است که حاصل این عفت و حجاب درونی، پوشش ظاهری است؛ به تعبیری لطیفتر حجاب میوه عفاف است و عفاف ریشه حجاب. زنی که پوشانیده است خود را به پوشاندنی
با توجه به معانی ذکر شده در مییابیم حجاب امری ظاهری و در ارتباط با جسم است، اگرچه این پوشش برخاسته از اعتقادات و باورهای درونی افراد است ولی ظهور در نشئه مادی و طبیعی دارد یعنی پوشش ظاهری افراد و بویژه زنان را حجاب میگویند که مانع از نگاه نامحرم به آنان میشود. عفاف نیز دارای معانی گوناگونی است که در مجموع تعریف کاملی را به ما خواهد داد. راغب اصفهانی در مفردات القران مینویسد: العفه حصول حاله للنفس تمتنع بها غلبه الشهوه؛ عفت حالتی درونی و نفسانی است که توسط آن از غلبه شهوت جلوگیری میشود.(۳)
آثار اجتماعی حجاب
یکی از نکات اساسی که زمینهای برای عمل به احکام است شناخت جایگاه هرچیز در نظام هستی است. البته در نظامی که خداوند متعال در جای جای آن دیده میشود و ارتباط اشیا و اعمال با خداوند بسیار مشهود است و با درک این ارتباط و حضور، بسیاری از مشکلات زندگی بشر حل میشود. «حق» به عنوان زیباترین و پسندیدهترین واژه آفرینش در تمامی ادیان و جوامع بشری مورد توجه قرار گرفته است و حقوق و ادای آنها فراتر از زمانها و مکانها واشخاص و ادیان است.
در واقع هر فردی از هر طبقه اجتماعی و از هر دین و ملیت، نسبت به ادای حقوق دیگران حساسیت نشان میدهد واین مطلب، حق و حقوق را فرازمانی و فرامکانی میکند. برخی از اندیشهگران و حکیمان بر این باورند که حجاب، حقالله است و در اینباره میگویند: «حرمت زن نه اختصاص به خود زن دارد و نه مال شوهر و نه ویژه برادر و فرزندانش میباشد. همه اینها اگر رضایت بدهند، قرآن راضی نخواهد شد، چون حرمت زن و حیثیت زن به عنوان حقالله مطرح است. لذا هر عملی که افراد جامعه انجام میدهند، در نگاه کلان اثر مستقیم در اجتماع دارد زیرا از خانواده که واحد کوچک اجتماعی است جامعه تشکیل میشود و همانگونه که رفتار فرد در جامعه موثر است، اشخاص نیز از اجتماع و قوانین آن تاثیر میپذیرند. حجاب علاوه بر آثار شخصی و شخصیتی، دارای آثار اجتماعی است. جامعهای که در آن بانوان باحفظ حدود وحقوق دیگران ظاهر میشوند و موجب تخریب روح و جسم همنوعان خود شده و محیط آرام وامنی را برای جوانان فراهم سازند، به سوی سعادت و سلامت روانی پیش خواهد رفت. اگر زنان جامعه باحجاب باشند، هم مردان از نظر طهارت روح و جسم سالم میمانند و هم در جامعه، سلامت خانوادگی حفظ خواهد شد و محیط خانواده تحت تاثیر خودنماییهای عدهای از زنان بدحجاب و بیحجاب قرار نمیگیرد و هم مراکز اجتماعی مثل ادارهها و بیمارستانها و... در کمال سلامت رفتاری خواهند بود و بزهکاریهای اجتماعی به حداقل خواهد رسید. ا کسی حق ندارد بگوید من به نداشتن حجاب رضایت دادم.
ادیان الهی، همواره بر پوشش تأکید کرده و آن را لازمة دینداری شمردهاند. مطابق با آیین یهود، زنان هنگام حضور در اجتماعات، موی سر خود را میپوشانند و به حجاب پایبند هستند. در مسیحیت نیز پوشش اهمیت زیادی داشته و زنان معتقد به حضرت مسیح(ع) میکوشیدند مانند حضر ت مریم(س) موی خود را بپوشانند و با حجاب وارد جامعه شوند.
هنوز هم نقاشان مسیحی، تصویر حضرت مریم(س) را با پوشش و حجاب کامل میکشند. زنان و راهبهها و قدیسها یکی از کاملترین حجابها را دارند. این امر نشان میدهد که از نظر آنان، داشتن حجاب، به دینداری نزدیکتر و در پیشگاه خدا پسندیدهتر است.
زنان ایرانی قبل از اسلام عموماً پیرو آیین زرتشت بودند و با پوشش کامل در محلهای عمومی رفت و آمد میکردند.
تقریباً در همه فرهنگها، همیشه پوشش زنان به صورت یک اصل پسندیده مطرح بوده و کمتر قوم و ملتی بوده است که زنان آنان پوشش مناسبی نداشته باشند. البته چگونگی و حدود آن متفاوت بوده است.
اسلام نیز حجاب را بر زنان واجب کرده است زیرا حجاب بهترین وسیلهای است که زن را از خطر بیگانه حفظ میکند و زن بیحجاب همچون میوه درختی است که شاخه آن از دیوار باغ به بیرون آویزان است که هر رهگذری ممکن است در آن طمع کند یا مانند گلی است که هرکس به چیدن آن تمایل دارد.
شهید مطهری در مسئله حجاب می نویسد:«وقتی زن پوشیده و سنگین از خانه بیرون رود و جانب عفاف و پاکدامنی را رعایت کند افراد فاسد و مزاحم جرأت نمی کنند متعرض آنها شوند.»
ضوابط پوشش در دانشگاه های جهان
دانشگاه مدیریت ماهاریشی آمریکا: موهای بلند وپوشش لباسهای لی مجاز نیست.
موسسه بینالمللی فناوری سیریندهورن: پوشیدن لباسهای جین مقبول نیست.
دانشگاه بریستول انگلستان:پوشیدن شلوارهای "لی" و شلوارک مجاز نیست.
دانشگاه ویرجینیای جنوبی: پوشش دختران و پسران باید عفیف و آراسته باشد.
دانشگاه باب جونز آمریکا: "تاتو کردن " و آرایش بیش از حد قابل قبول نیست.
دانشگاه ادکونل آجاسین نیجریه:پوشیدن هرگونه لباس اندامنما "غدغن " است!
دانشگاه مسیحی آبیلن:استفاده ازلباسهای نامناسب وخلاف شئونات مسیحیت ممنوع
دانشگاه تگزاس آمریکا: آرایشهای غلیظ و غیرمتعارف ممنوع است.
دانشگاه آکسفورد: لباس باز و بدننما و مدلهای افراطی مو ممنوع است.
کالج رابرت ترکیه: ضوابط مشخص برای موی پسران و اصلاح صورت.
گرین ویل شمالی آمریکا: آرایشکردن و پوشیدن لباسهای اندامنما مجاز نیست.
دانشگاه مدیریت ماهاریشی آمریکا: موهای بلند وپوشش لباسهای لی مجاز نیست
دانشگاه مدیریت ماهاریشی آمریکا ضوابط و مقررات خاصی را برای پوشش دانشجویان پسر و دختر در نظر گرفته و دانشجویان نسبت به رعایت این ضوابط ملزم هستند.
موسسه بینالمللی فناوری سیریندهورن: پوشیدن لباسهای جین مقبول نیست.
موسسه بینالمللی فناوری سیریندهورن تایلند ضوابط و مقررات خاصی را برای پوشش دانشجویان پسر و دختر در نظر گرفته و دانشجویان نسبت به رعایت این ضوابط ملزم هستند.
دانشگاه بریستول انگلستان:پوشیدن شلوارهای "لی" و شلوارک مجاز نیست.
دانشگاه بریستول انگلیس ضوابط و مقررات خاصی را برای پوشش دانشجویان پسر و دختر در نظر گرفته و دانشجویان نسبت به رعایت این ضوابط ملزم هستند.
دانشگاه ویرجینیای جنوبی: پوشش دختران و پسران باید عفیف و آراسته باشد.
دانشگاه ویرجینیای جنوبی آمریکا ضوابط و مقررات خاصی را برای پوشش دانشجویان پسر و دختر در نظر گرفته و دانشجویان نسبت به رعایت این ضوابط ملزم هستند.
دارد (کتانی یا صندل مناسب نیست) گردنبند غیرمناسب مجاز نیست. این حق امور اداری است که تشخیص دهد که آیا لباس خاصی قابل قبول است یا خیر و دانشجویان را راجع به این تصمیم مطلع سازد. دانشگاه باب جونز آمریکا؛ "تاتو کردن " و آرایش بیش از حد قابل قبول نیست.
دانشگاه باب جونز آمریکا ضوابط و مقررات خاصی را برای پوشش دانشجویان پسر و دختر در نظر گرفته و دانشجویان نسبت به رعایت این ضوابط ملزم هستند.
دانشگاه ادکونل آجاسین نیجریه؛ پوشیدن هرگونه لباس اندامنما "غدغن " است!
دانشگاه ادکونل آجاسین نیجریه ضوابط و مقررات خاصی را برای پوشش دانشجویان پسر و دختر در نظر گرفته و دانشجویان نسبت به رعایت این ضوابط ملزم هستند
دانشگاه مسیحی آبیلن:استفاده ازلباسهای نامناسب وخلاف شئونات مسیحیت ممنوع
دانشگاه مسیحی آبیلن آمریکا ضوابط و مقررات خاصی را برای پوشش دانشجویان پسر و دختر در نظر گرفته و دانشجویان نسبت به رعایت این ضوابط ملزم هستند.
دانشگاه تگزاس آمریکا؛ آرایشهای غلیظ و غیرمتعارف ممنوع است.
دانشگاه تگزاس آمریکا ضوابط و مقررات خاصی را برای پوشش دانشجویان پسر و دختر در نظر گرفته و دانشجویان نسبت به رعایت این ضوابط ملزم هستند
دانشگاه آکسفورد؛ لباس باز و بدننما و مدلهای افراطی مو ممنوع است.
دانشگاه آکسفورد انگلستان ضوابط و مقررات خاصی را برای پوشش دانشجویان و بخصوص موی سر دانشجویان و اصلاح صورت دانشجویان پسر در نظر گرفته است
کالج رابرت ترکیه؛ ضوابط مشخص برای موی پسران و اصلاح صورت.
دانشگاه رابرت در ترکیه ضوابط و مقررات خاصی را برای پوشش دانشجویان و بخصوص موی سر دانشجویان و اصلاح صورت دانشجویان پسر در نظر گرفته است.
گرین ویل شمالی آمریکا: آرایشکردن و پوشیدن لباسهای اندامنما مجاز نیست.
حضرت محمد (ص) فرمود : شیطان به حضرت موسی (ع) گفت : ای موسی ! با زنی که به تو محرم و یا حلال نیست خلوت مکن ( تنها مباش ) ، به خاطر آنکه هیچ مردی با زن نامحرمی خلوت نمی کند ، مگر این که من همراه آن دو هستم. ( و خودم شخصا آن دو را برای گناه و رابطه نامشروع تحریک و وسوسه می کنم )
مولا علی (ع) می فرماید : اختلاط و گفتگوی مردان با زنان نامحرم سبب نزول بلا و بدبختی خواهد شد ، و دلها را منحرف میسازد.
امام صادق (ع) نگاه (به نامحرم) تیر زهرآلوده اى از تیرهاى شیطان است. هر کس آن را براى خدا ترک کند نه بخاطر غیر او، خدا ایمانى به او مى دهد که مزّه آن را مى چشد.»
کس غنچه نهان شده دربرگ را نچید/ از بی حجابی است اگر عمر گل کم است.
اصالت زن مسلمان عفت اوست که حجاب مهمترین رکن آن است.
حجاب واکسن مقابله با تیر نگاههای آلوده.
حجاب سنگری است محکم که زن را از نگاه مردان شیطان صفت مصون ومحفوظ نگه می دارد.
بدحجابی زن بخاطر ارزش و کرامتی که دارد باید با رعایت حجاب محفوظ بماند و خود را حراج نکند و در بازار سوداگران شهوت خود را به بهای چند نامه و نگاه و لبخند نفروشد.بی زن از بی غیرتی مرد است.