اثبات حقانیت اسلام و وصیت علی(ع) از نتایج آیه مباهله

بهرامپور:

خبرگزاری فارس: یک مفسر قرآن با اشاره به اینکه «مباهله» برای اثبات حقانیت یک امر شخصی نیست، بلکه برای اثبات اسلام در برابر کلیه ادیان است، گفت: بنا بر آیه مباهله، بقای اسلام نیز منوط و مشروط به سهیم شدن اهل‌بیت (ع) با پیامبر است.

به گزارش خبرنگار قرآنی فارس خداوند در آیه 61 سوره مبارکه آل‌عمران می‌فرماید: «فَمَنْ حَآجَّکَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءنَا وَأَبْنَاءکُمْ وَنِسَاءنَا وَنِسَاءکُمْ وَأَنفُسَنَا وأَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةَ اللهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ؛ پس هر که در این [باره] پس از دانشى که تو را [حاصل] آمده با تو محاجه کند بگو بیایید پسرانمان و پسرانتان و زنانمان و زنانتان و ما خویشان نزدیک و شما خویشان نزدیک خود را فرا خوانیم سپس مباهله کنیم و لعنت‏ خدا را بر دروغگویان قرار دهیم» این آیه مربوط به داستانی تاریخی در صدر اسلام به نام «مباهله» است که طی گفت‌وگویی با ابوالفضل بهرامپور از مفسران معاصر قرآن کریم به بررسی آن پرداخته‌ایم.

* «مباهله» به چه معناست؟
مباهله به معنای نفرین طرفینی است و قالباً برای اثبات حقانیت توحیدی، دینی و مذهبی و در رده امامان و پیغمبران در قرآن مطرح شده است.
وقتی طرفین با گفت ‌و شنود و منطق حاضر به قبول مطلبی نشوند متوسل به نفرین شده و می‌گویند: خدایا اگر حق با طرف مقابل است و من ناحقم یک گرفتاری آسمانی بر من فرود آر و اگر عکس این حاکم است این بلا بر سر او بیاید.

* چگونگی به وجود آمدن واقعه مباهله را توضیح دهید؟
دینداری و ایمان و تطبیق نشانه‌های پیامبر موعود باعث شد تا 63 نفر از علمای مسیحی نجران که از میان آنها حذیفه، عاتب و صیب مجتهد بودند و حذیفه خود حافظ تورات و انجیل و معمار کلیساها بود؛ نزد پیامبر (ص) بیایند. در مدینه موقع نماز شد، نماز آنها دارای ساز و آهنگ است، اصحاب خواستند به آنها اعتراض کنند، پیامبر ممانعت کرد.
بناشد چند سؤال از پیامبر دراثبات پیامبریش بپرسند. سؤال کردند تو چگونه می‌خوابی؟ پیامبر اکرم فرمود: چشمان من می‌خوابند اما قلبم بیدار است. این پاسخ مورد پذیرش آنها قرار گرفت. پرسیدند چه کسی برای شما وحی می‌آورد؟
پیامبر فرمود: جبرئیل، زیرا همین سؤال را یهودی‌ها هم پرسیده بودند و پیامبر (ص) همین پاسخ را داد که یهودی‌ها گفتند غلط است و باید میکائیل برای شما وحی می‌آورد.
اما پس از چند سؤال دیگر، سؤال آخر خود را نظر پیامبر درباره حضرت عیسی (ع) قرار دادند که پیامبر جواب داد: «آن بنده صالح خدا پیامبر اولوالعزم و برادر من است»
مسیحیان گفتند: نه، او فرزند خداست! زیرا پدر ندارد. بعد از این پیغمبر به اینها منطق را آموخت و با آموزش الهی از آنها دلیل فرزند خدا بودن عیسی (ع) را پرسید. گفتند: به دلیل اینکه پدر ندارد.
خداوند به پیامبر وحی کرد که به آنها بگو اگر دلیل فرزند خدا بودنش این است که پدر ندارد، آدم (ع) که علاوه بر پدر، مادر هم ندارد، چرا او را فرزند خدا نمی‌دانید؟! آنها در مقابل این آیه عاجز ماندند و خداوند به پیامبر دستور مباهله را با آن کیفیتی که در آیه 61 سوره آل عمران آمده داد.
بنا شد فرزندان و زنان و بهترین مردانشان را بیاورند. پیامبر همراه با حسنین، علی مرتضی (ع) و فاطمه زهرا(س) آمد و مسیحیان وقتی این صحنه را دیدند؛ مباهله با این جمع را به صلاح نداسنته و گفتند: این چهره‌های نورانی را که ما می‌بینم، اگر اشاره کنند کوه فرو می‌ریزد.
گفتند تصمیم می‌گیریم تا سالانه به مسلمانان خراج بدهیم.
باید به آنها گفت ای بیچاره‌ها! در آن موقعیت حساس با دیدن انسان کامل، چرا ایمان نیاورید؟!

* چه نتایجی می‌توان از ماجرای مباهله گرفت؟
نتایجی که از این ماجرا گرفته می‌شود این است که ابتدا مسیحیت باید درک کند وقتی حتی علمای آنها که جانشینان عیسی (ع) بودند؛ با یک تردید واقعی مواجه و حقانیت پیامبر را دریافتند، به جاست که آنها به اسلام ایمان بیاورند.
از این آیه استفاده می‌شود با توجه به اینکه پیامبر اکرم بهتر از همه مراد خداوند از آیات قرآن را می‌داند در آنجا که خداوند در آیه مباهله می‌فرماید: «نساء‌نا وانفسنا» یعنی زنانمان و خودی خودمان را برای مباهله بیاوریم؛ پیامبر اکرم تنها امیر‌مؤمنان و فاطمه اطهر را آورد، در صورتی که پیامبر اقوام و اصحاب بسیاری داشت. با توجه به اینکه ضمیر در اینجا جمع است؛ این مسئله حکایت از این دارد که وجود خارجی فرد خودی خودی، کسی جز علی (ع) نیست.
قهرهاً مقبول پیامبر و خدا این بود و علی (ع) باید وصی باشد.
فخر رازی ذیل این آیه می‌گوید: به دلیل این آیه، روی کره زمین بعد از پیامبر در گذشته و آینده مردی با فضیلت‌تر از علی‌بن‌ابی‌طالب نیست جز خود پیامبر (ص).
بنده به فخررازی می‌گویم شما که این همه راه را درست آمدی و این فضیلت را درک کردی؛ علی (ع) را امام بدان ،که البته او این فضیلت را دلیل امامت نمی‌داند! در صورتی که ما همیشه با فضیلت‌ترین افراد را به عنوان رئیس‌جمهور، نماینده مجلس و یا مسئول انتخاب می‌کنیم.
اما آنچه مهم است این است که مباهله برای اثبات حقانیت یک امر شخصی نیست، بلکه برای اثبات کل اسلام در برابر کلیه ادیان است. آنجا قرار است برای اثبات حقانیت اسلام در مقابل سایر ادیان پیامبر دعا کند و این چهار نفر آمین بگویند.
این در حالی است که دعای پیامبر بدون گفتن آمین کسی قبول است، اما اینکه چرا پیامبر عزیزان و اهل‌بیت خود را سهیم کرد؛ به این علت است که بقای اسلام منوط و مشروط به سهیم شدن آنهاست.
پیام این آیه و ماجرای مباهله این است که پیامبر، اسلام را آورده و بقای آن نیز بسته به حضور علی (ع) فاطمه (س) و فرزندان آنها است.