مسجد بلال حبشی کوی مولوی گرگان

اخبار،پرسش و پاسخ،مقاله، گزارش تصویری فعالیت های مسجد،کانون فرهنگی والفجر

مسجد بلال حبشی کوی مولوی گرگان

اخبار،پرسش و پاسخ،مقاله، گزارش تصویری فعالیت های مسجد،کانون فرهنگی والفجر

آسیب های شکلی مراسم عزاداری

1ـ رواج سبک ها و اشعار غنایی، مبتذل، تقلیدی

در بعضی مراسمات عزاداری استفاده از موسیقی ها ی لهوی و حرام رواج پیدا کرده است.

ادبیات غنایی در تاریخ ادبیات ما تاریخی طولانی است بویژه آن که این نوع ادبیات در پیوند با ادبیات عرفانی، معنایی دگرگون با همان الفاظ یافته است. امروزه به نظر می آید که رویکرد غالب جامعه و مداحان به اشعار حماسی بیشتر به سوی این شعر است. در دوره جدید شعر محوریت و جایگاه حاکم پیشین خود را در مداحی ها از دست داده و به عنصری حاشیه ای تبدیل گشته است. از ا ین جهت دانش توده مداحان درباره ادبیات و شعر چندان مناسب نیست.

امروز شاهد گسترش ادبیات غنایی هستیم و می بینیم کلمات و الفاظی همانند عشق، عاشقی، عاشقتم. می و مستی و دیگر کلمات در این ردیف وارد ادبیات مداحی شده و تکرار می شود. البته این مساله به خودی خود چیز منفی نیست ولی کاربرد مبتذل آن قابل قبول نمی باشد.

برخی مداحان ترانه های طاغوتی و یا لس آنجلسی را گوش می دهند و با همان آهنگ محتوا را عوض می کنند که قطعاً چنین کاری خلاف موازین اسلامی است. در بعضی از عزاداری ها به جای نوحه خوانی فقط آهنگ نواخته می شود و زنجیر می زنند که موجب وهن عزاداری می شود.

در مراسم عزاداری از هر آهنگی و از هر تعبیری نمی توان استفاده کرد. شأن عزاداری امام حسین (ع) بالاتر از این است که با این آهنگ ها و تعابیر سبک مخلوط شود. مقام معظم رهبری به مداحان تاکید می فرمایند که هر آهنگی به درد مجالس عزاداری نمی خورد.«نکته سوم، هنر تفهیم است. هر آهنگ و آوازی به درد شما نمی خورد. آهنگ و آواز خاصی به درد شما می خورد آن هم با شیوه بیان خاص مداحی، اگر کار مهم نبود من در بیان این جزییات معطل نمی شدم. اما کار خیلی مهم است. اگر این کار، خوب انجام بگیرد که بحمدا... ما در طول سال های متمادی بسیاری از برادران را دیدیم که این کار را خوب هم انجام می دادند و می دهند. نقش فوق العاده موثر ووالایی در پیشرفت فکری و اعتقادی واسلامی جامعه ما خواهد داشت» (13)

مقام معظم رهبری مداحان را از بکارگیری آهنگ های نامناسب ، سبک و تقلیدی از خوانندگان مبتذل پرهیز می دهند .

«نکته آخر هم آهنگ است. من شنیده ام در مواردی از آهنگ های نامناسب استفاده می شود . مثلا فلان خواننده طاغوتی یا غیر طاغوتی شعر عشقی چرندی را با آهنگی خوانده، حالا ما بیاییم در مجلس امام حسین (ع) و برای عشاق امام حسین (ع) آیات والای معرفت را در این آهنگ بریزیم و بنا کنیم آن را خواندن، این خیلی بد است. خودتان آهنگ بسازید. این همه ذوق و این همه هنر وجود دارد. یقیناً در جمع علاقه مندان به این جریان کسانی هستند که می توانند آهنگ های خوب مخصوص مداحی بسازند. آهنگ عزا، آهنگ شادی» (14)

مقام معظم رهبری مداحان را از تقلید موسیقی غربی بازداشته و بر نوآوری در عرصه موسیقی اصیل ایرانی تاکید می نمایند:«مادرقدیم از زبان موسیقیدان های معروف شنیده بودیم که می گفتند موسیقی اصیل ایرانی را نوحه خوان ها و شیعه خوان ها حفظ کرده اند.

موافق خوان ، مخالف خوان، علی اکبر خوان، قاسم خوان، هر کدام یک دستگاهی را به اینها می دادند که باید در آن دستگاه بخوانند. این موجب شد که موسیقی نانوشته ایرانی که نه نت داشت نه نوشته داشت و نه چیز دیگری داشت بتواند برسد به دست کسانی که اینها را با نت و شیوه های جدید بتوانند ثبت و ضبط کنند. حالا جوان امروز چه خواننده رادیو و تلویزیون که متاسفانه آنجا از این جهت وضع خوبی ندارد چه خواننده جلسه مداحی، ناگهان بیاید آهنگ های اروپایی را آن هم به شکل غلط و با بلد بنا کند به خواندن سبک هایی که فرض کنید حالا فلان خواننده غربی یا مقلد غرب آن غربی یک وقتی خوانده ما این را از او یاد بگیریم و بنا کنیم خواندن که قبل از انقلاب هم متاسفانه همین کارها را کردند.

موسیقی اصیل ایرانی را که می توانست نوع حلال هم داشته باشد. البته همان موسیقی اصیل یک نوعش هم حرام است. فرقی بین ایرانی و غیر ایرانی نیست. همان را هم ضایع کردند. البته بعد از انقلاب بهتر شد. اما حالا مثلا مداح یا خواننده ما بیاید در رادیو و تلویزیون به تقلید آن هم غلط آهنگ غربی یا آهنگ لهو را در مجلس ایمان و در مجلس معنویت تکرار کند. این درست نیست. این غلط است، نوآوری، درست ، اما نه اینجور این مربوط به آهنگ است. البته صدای خوب را می توان با آهنگ بد خراب کرد . صدای متوسط را می توان با آهنگ خوب آرایش داد و خود آهنگ یک مساله است». (15)

2 ـ اکتفا صرف به مداحی در عزاداری ها

اکتفا به مداحی و سینه زنی آسیب دیگر مجالس عزاداری است. مجالس عزاداری امام حسین برپا می شود تا معرفت ما نسبت به تاریخ اسلام و معارف اسلامی بیشتر بشود. باید در مجالس عزاداری شور را با شعور پیوند داد. مجلس عزاداری در طول تاریخ منشأ روشنگری و ره یابی به حقیقت بوده است. مقام معظم رهبری می فرمایند که عزاداری ها نباید فقط سینه زنی و زنجیر زنی باشد بلکه باید همراه با معارف اسلامی باشد.«نباید بگذارید منبر ده دقیقه یا بیست دقیقه ای شما از معارف خالی بماند. امسال دیدم بعضی از برادران مداح در ماه محرم و در دهه فاطمیه بحمدا.... این نکته را رعایت کرده بودند» (16)

مقام معظم رهبری به مداحان می فرمایند وقت مردم را بیهوده تلف نکنید:

«امروز خوشبختانه اقبال مردم به این حرفه و هنر چند پهلو و چند جانبه زیاد است. جوان ها در تهران و شهرستان ها به جلسات مداحی علاقه و توجه دارند. این مسوولیت شما آقایان مداح را مضاعف می کند.

مبادا پانصد هزار نفر، هزار نفر ، گاهی ده هزار نفر در جلسه ای جمع شوند و یک ساعت برای آنها نغمه سرایی بشود اما چیزی به آنها داده نشود. شما در این یک ساعت می توانید چیزهای زیادی را به شعر خوب منتقل کنید. البته شعر خوب همانطور که گفتیم تنها شعری نیست که معانی خوبی دارد. بلکه باید شعر هنرمندانه باشد و الفاظ خوب و کلمات مناسب هم در آن به کار رفته باشد»(17)

3 ـ بدعت هایی نه چندان جدید در عزاداری ها

متاسفانه طی سال های اخیر شاهد پررنگ شدن مظاهر غلط عزاداری ها در بخشی از جامعه بوده ایم که ریشه در ناآگاهی و عدم شناخت برگزار کنندگان آن از فرهنگ عاشورا و عزاداری های محرم دارد.

در سوگواری های محرم برخی ناهنجاری ها مانند قمه زنی و شیوه ناموجه سینه زنی و زنجیر زنی تیغ دار، عزاداری را از حالت سادگی و بی پیرایگی بیرون کرده است. علم گردانی و نصب شمایل منتسب به معصومین ازجمله امور خرافی است که متاسفانه چهره عزاداری امام حسین (ع) را به عنوان نماد جهل ونادانی معرفی می نماید. در حکومت والایی که جهت و راهبرد حکومت معرفی اسلام راستین است، مبارزه با اینگونه اعمال جاهلانه در عزاداری ها از ضرورت ها می باشد. به همین خاطر مقام معظم رهبری با قدرت و شجاعت درمقابل این انحرافات بویژه قمه زنی بپا خاستند و با حکم حکومتی خود آن را حرام و ممنوع نمودند.

حکم حکومتی مقام معظم رهبری در مورد قمه زنی

از گذشته های دور اعمال خرافی در دین وارد شده است که موجب وهن دین ومذهب است. بخصوص در شرایط فعلی جهان که دشمنان دین اسلام بویژه تشیع دنبال این هستند که به نحوی ضربه به ساحت دین وارد نمایند. این اعمال خرافی بهترین راه است .برجسته کردن اعمال خرافی و به قضاوت افکار عمومی گذاشتن آن بهترین وسیله ممکن است به طور مثال در سال های گذشته دشمنان تشیع با فیلم برداری از مراسم قمه زنی و ارسال آن در شبکه های ماهواره ای و اینترنتی چهره ای خشن و جاهلانه از پیروان مذهب تشیع به جهان معرفی می کردند.

درواقع یک عمل خرافی و جاهلانه که از ساحت شیعه و اهل بیت (ع) بدور است و هیچ ریشه دینی هم ندارد بهانه به دست دشمن می دهد. در بعضی جوامع که عناد و دشمنی آنان با مذهب جنبه رسمی داشت مثل شوروی سابق، دستورالعمل روسای کمونیستی این بوده است که مسلمانان بویژه شیعه حق ندارند نماز بخوانند، مسجد بروند، قرآن بخوانند و عزاداری کنند. اما اجازه داده بودند قمه بزنند چرا که قمه زدن برای آنها یک وسیله تبلیغ بر ضد دین و بر ضد شیعه بود.

مقام معظم رهبری با درک این ضرورت که در شرایط فعلی این اعمال ضربات سنگینی به دین وارد و دست دشمنان را برای حمله به شیعه باز می گذارد به مبارزه با این عمل خرافی پرداختند. مقام معظم رهبری در آستانه ماه محرم در تاریخ 17/3/73 در جمع مردم کهگیلویه و بویراحمد و همچنین در پاسخ به نامه امام جمعه اردبیل مرحوم حجت الاسلام مروج در تاریخ 27/3/73 به تبیین دلایل حرمت این عمل خرافی و ضد مذهب پرداختند و حرمت شرعی و قانونی آن را به دلایل زیر اعلام فرمودند:

الف: جعلی بودن

«قمه زنی، سنتی جعلی است. از اموری است که مربوط به دین نیست و بلا شک خدا هم از انجام آن راضی نیست» (18)

ب: بدعت بودن

«من حقیقتاً هر چه ذکر کردم، دیدم نمی توانم این مطلب قمه زنی را که قطعاً یک خلاف و یک بدعت است به اطلاع مردم عزیزمان نرسانم این کار را نکنید بنده راضی نیستم» (19)

ج: نماد وهن مذهب شیعه

«اینجانب می بینم که چگونه اخلاص و محبت مردم به سالار شهیدان حضرت سیدالشهدا و حضرت اباعبدا... الحسین (ع) مورد جفا در قضاوت های جهانی واقع می شود،چگونه درک روشن بینانه آنان در اعتقاد به مقام والای اهل بیت (ع) به خاطر بعضی اعمال جاهلانه حمل بر اموری می شود که از ساحت شیعه وائمه بزرگوارشان بسی دور است» (20)

د: خرافی بودن و مصداق عزاداری نبودن قمه زنی

«کار غلطی است که عده ای قمه به دست بگیرند و به سر خودشان بزنند و خون بریزند. این کار را می کنند که چه بشود . کجای این حرکت عزاداری است.... شما تا به حال دیده اید که فردی به خاطر رویکرد مصیبت عزیزترین عزیزانش با شمشیر به مغز خود بکوبد واز سر خود خون جاری کند؟ کجای این کار عزاداری است» (21)

رهبر فرزانه انقلاب اسلامی با تیزبینی آثار و بازتاب های منفی قمه زنی رادر جامعه و در جهان گوشزد می نمایند.

1ـ مخدوش شدن چهره تشیع

«نباید کاری کنیم که آحاد جامعه اسلامی برتر یعنی جامعه محب اهل بیت (ع) که به نام مقدس ولی عصر ارواحنا فداه به نام حسین بن علی (ع) و بنام امیرالمومنین مفتخرند در نظر مسلمانان و غیر مسلمانان عالم به عنوان یک گروه آدم های خرافی، بی منطق معرفی شوند»(22)

2ـ سوء استفاده دشمن از قمه زنی برای تبلیغ بر ضد شیعه

«می بینیم که چگونه عزاداری برجگر گوشگان زهرای اطهر (س) مورد تبلیغ سوء دشمنان متعصب وتبلیغاتچی های شیطان استعمار قرار می گیرد. می بینیم که بعضی اعمالی که هیچ ریشه دینی ندارد بهانه به دست دشمن مغرض می دهد که بدان وسیله هم اسلام و هم تشیع را لعیاذ باا... به عنوان آیین خرافی معرفی کنند» (23)

3 ـ ضایع شدن فداکاری گذشتگان برای حفظ آبروی تشیع

«شیعه محب و مخلصی که در روز عاشورا با قمه سر و روی خود و حتی کودکان خردسال خود را خونین می کند، آیا راضی است که با ا ین عمل خود در روزگاری که هزارن چشم عیب جو و هزاران زبان بدگو در پی بد معرفی کردن اسلام وتشیع است، عمل او را مستمسک دشمنی خود قرار بدهد؟ آیا راضی است که با تظاهر به این عمل خون ده ها هزار جوان بسیجی صفت عاشق را که برای آبرو دادن به اسلام و تشیع و نظام جمهوری اسلامی بر زمین ریخته شده است ضایع سازد؟»(24)

مقام معظم رهبری در حرام اعلام کردن قمه زنی فقط به ضرر جسمی آن توجه ندارد بلکه ضررهای اجتماعی قمه زنی و مضرات بزرگ تبلیغی آن را که با آبروی اسلامی و شیعه سروکار دارد مورد اشاره قرار داده و به همین خاطر می فرمایند.

«قمه زنی علنی و همراه با تظاهر حرام و ممنوع است» (25)

مقام معظم رهبری قمه زنی را خلاف عقلانیت و فرهنگ امروزی رایج در میان خانواده های مسلمان دانسته و می فرمایند:

«بنظر ما قمه زنی یک خلاف شرع قطعی بوده و هست.... چرا در جاهایی برای این چیزهایی بعضاً خرافی انگیزه وجود دارد؟ آنها هم که جنبه خرافی محض ندارند لااقل این مقدار هست که در دنیای امروز در فرهنگ رایج جهانی امروز در عقلانیاتی که امروز در داخل خانه های ما و در بین جوانان و دختران و پسران ما رایج است. عکس العمل نامناسب ایجاد خواهد کرد. اینها از بینات شرع نیست که ما بگوییم چه دنیا بپسندد و چه نپسندد ما باید اینها را بگوییم. حداقل ا ینها «مشکوک فیه» است»(26)

منابع:

1. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مداحان و ذاکرین اهل بیت (ع) 5/5/84

2. کتاب مسایل جدید از دیدگاه علماء و مراجع تقلید، جلد 3، ص 37

3. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مداحان و ذاکرین اهل بیت (ع) 18/6/80

4. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مداحان و ذاکرین اهل بیت (ع)

5. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مداحان و ذاکرین اهل بیت (ع) 5/5/84

6. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مداحان و ذاکرین اهل بیت (ع)

7. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مداحان و ذاکرین اهل بیت (ع) 5/5/84

8. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مداحان و ذاکرین اهل بیت (ع)

9. مسایل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید جلد 3، ص 37

10. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مداحان و ذاکرین اهل بیت (ع) 28/5/82

11. بیانات در دیدار جمعی از مداحان اهل بیت (ع) 7/6/81